Pamiątki po ludziach z Polską w sercu

Szczególnie dwie rocznice chcą upamiętnić tą ekspozycją współorganizatorzy wystawy, członkowie Stowarzyszenia Historycznego im. 11 GO NSZ - to wybuch i trwanie Powstania Styczniowego przed 160 laty oraz 80. rocznicę wielkiej bitwy o Monte Cassino.

Na wystawie zobaczymy pamiątki materialne walk o niepodległość Polski m.in. umundurowanie i broń, osprzęt i rozmaite dokumenty. Na ekspozycji znajdziemy na przykład amerykański rewolwer sześciostrzałowy Colt, mapnik i pas uczestnika powstania z klamrą, na której jest herb Powstania Styczniowego, składający się z herbów Korony (Orzeł), Litwy (Pogoń) i Rusi ( św. Michał Archanioł). Te i inne rzeczy tak naprawdę mają za zadanie opowiadać o ludziach, dla których Polska nigdy nie zginęła, choć wielokrotnie wymazywano ją z mapy Europy.

- Chcemy przede wszystkim przekazać ideę, że na przestrzeni naszej polskiej historii zawsze znajduje się jakiś procent ludzi, którzy w chwili zagrożenia chwytają za broń, żeby bronić swojej ziemi, rodzin i ojczyzny – zauważa historyk Paweł Felczak, prezes stowarzyszenia. Chociaż wystawa koncentruje się na wspomnianych dwóch rocznicach, to zaznacza też inne wątki walk niepodległościowych, szczególnie okresu II wojny światowej.

- Ciągłość walk o niepodległość pokazuje choćby przekrój umundurowania, które prezentujemy. Mamy więc mundury powstańców z 1863 roku, ale też żołnierzy września 1939 r., żołnierzy 2 Korpusu, walczącego o Monte Cassino, brygady spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego, czy lotników Dywizjonu 303 – dodaje P. Felczak.

Na wystawie zobaczymy także autentyczną biżuterię, noszoną w czasie manifestacji patriotycznych poprzedzających Powstanie Styczniowe; te pamiątki pochodzą ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego. Lwia część ekspozycji to jednak owoc pasji historycznej i kolekcjonerskiej konkretnych osób. I tak, na ekspozycję złożyły się przede wszystkim pamiątki historyczne z prywatnych zbiorów Michała Zdańkowskiego ze SH im. 11 GO NSZ oraz ks. Grzegorza Mierzejewskiego, proboszcza parafii w Skołatowie. Wśród tych, związanych z 80. rocznicą bitwy pod Monte Cassino, znajdują się pamiątki po ppor. Janie Piotrowskim, żołnierzu Armii Andersa i uczestniku walk o Monte Cassino. Pochodzą one z prywatnego archiwum jego wnuczki, Barbary Piotrowskiej, wicedyrektor Muzeum Diecezjalnego, a zarazem pomysłodawczyni tytułu tej wystawy – "Nieobecni usprawiedliwieni". Tytuł, frapujący, wieloznaczny, można dziś interpretować na różne sposoby.

- Nieobecni, ponieważ nie ma ich wśród nas, żywych. Usprawiedliwieni, ponieważ spełnili swój obowiązek wobec Ojczyzny; na zawsze jednak pozostaną w naszej pamięci i naszych sercach. Bohaterowie tych wydarzeń, wymazani z kart historii, na przekór wszelkim przeciwnościom, w tym licznym próbom przekłamania historii, powracają dzisiaj do nas i przypominają nam o ponadczasowych wartościach – wyjaśnia sens tytułu Barbara Piotrowska.

- Gdy popatrzmy na tereny, gdzie walczyli powstańcy styczniowi, jakimi metodami walczyli i przeciwko komu, to znajdziemy głębokie analogie z naszymi bohaterami powojennej historii - Żołnierzami Wyklętymi. To pokazuje pewną ciągłość i fakt, że tereny Mazowsza, Kurpi, Podlasia, Lubelszczyzny, gdzie na przestrzeni ostatnich stuleci toczyły się walki, zamieszkują ludzie przywiązani do tej ziemi i do idei polskości – podkreśla prezes stowarzyszenia historycznego Paweł Felczak.

Oficjalne otwarcie wystawy "Nieobecni usprawiedliwieni" odbędzie się w najbliższą niedzielę, 5 maja, po Mszy św. o godz. 13.00 w katedrze z udziałem bp. Szymona Stułkowskiego oraz uroczystym odsłonięciu i poświęceniu tablicy upamiętniającej uczestników Powstania Styczniowego.

Ekspozycję będzie można oglądać od 7 maja do 2 sierpnia. Organizatorzy zapraszają na zwiedzanie szczególnie podczas Nocy Muzeów, 18 maja. – Będziemy osobiście oprowadzać gości po naszej wystawie – zapewnia P. Felczak.

Pamiątki po ppor. Janie Piotrowskim, uczestniku walk o Monte Cassino