Wyszyny, Parafia pw. Matki Boskiej Różańcowej

Wieś Wyszyny wzmiankowana jest w XIV w., kiedy to także erygowano parafię pw. Najświętszej Maryi Panny, choć pod koniec XV w. nosiła wezwanie Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja.

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1407 r., gdy wspominany jest Niemierza, pleban z Wyszyn. W 1520 r. Ziemak herbu Junosza, dziedzic na Wyszynach, wzniósł kolejny kościół. Trzecia świątynia drewniana została zbudowana w końcu XVII w. i konsekrowana w 1715 r. przez biskupa płockiego Ludwika Załuskiego. Miał dzwonnicę z trzema dzwonami i pięć ołtarzy: główny, ku czci Matki Boskiej Różańcowej, i boczne, poświęcone: Matce Bożej Bolesnej, św. Annie, św. Katarzynie i św Rozalii. Świątynia wzmiankowana była w wizytacji generalnej w latach 1775-1776, uległa spaleniu w 1796 r. Czwarty kościół, także drewniany, zbudowano w 1797 r.

Obecny, murowany kościół z cegły w stylu neogotycki, w wysoką wieżą, wzniesiono według projektu Józefa Górskiego i Stefana Szyllera w 1894 r., staraniem ks. Józefata Teofila Brzeskiego. Został konsekrowany przez biskupa płockiego Apolinarego Wnukowskiego 9 maja 1905 r. Kościół jest murowany z cegły, w stylu gotyku wiślano-bałtyckiego, nad prezbiterium niewielka sygnaturka.

W neogotyckim ołtarzu głównym z przełomu XIX/XX w. późnogotycka rzeźba Matki Bożej z początku XVI w. oraz figury św. Apostołów Piotra i Pawła, na zasłonie obraz św. Anny.. W ołtarzach bocznych rzeźby: św. Józefa i Serca Jezusowego. Na ścianach prezbiterium obrazy: Przemienienie Pańskie (mal. ks. Aleksander Dmochowski) oraz Matka Boska Częstochowska. Ambona z drewna dębowego, chrzcielnica drewniana, malowana. W 1900 r. zbudowano dziewięciogłosowe organy firmy Braci Rieger z Krnova, zniszczone w czasie I wojny światowej przez żołnierzy niemieckich. Dekretem biskupa płockiego Bogdana Mariana Sikorskiego z dn. 19 marca 1965 r. od parafii Wyszyny odłączono wieś Kolonii Dąbek i przyłączono do parafii Żurominek Kapitulny.

Kościół parafialny był uszkodzony podczas I i II wojny światowej. Dn. 18 stycznia 1945 została strącona wieża, którą częściowo odbudowano dzięki działaniom ks. Anastazego Rutkowskiego i parafian. Staraniem parafian i kolejnych proboszczów był odbudowywany, dwunastogłosowe organy i cztery ołtarze. W czasie duszpasterzowania ks. Stanisława Gąsiorowskiego m.in. położono posadzkę z marmuru, wykonano nowy granitowy ołtarz i ambonę, kościół otrzymał nową polichromię wykonaną przez artystę Warzyńskiego, pomalowano dach świątyni.

Z dawnej kaplicy na cmentarzu parafialnym pozostała jedynie absyda z figurą Matki Bożej na grobie Łepkowskich i Doberskich.