Troszyn, Parafia pw. św. Leonarda

Pierwotny kościół pw. św. Wacława męczennika i św. Prokopa wyznawcy istniał w XII lub w I połowie XIII w. Kolejny, pw. Świętej Trójcy, wzmiankowany jest w XIV w. Parafię erygował 16 czerwca 1341 r. biskup Jan Łodzia, przy okazji konsekracji kościoła, prawdopodobnie z fundacji książęcej. Parafię ponownie erygowano w 1556 r. Pierwotnie świątyni znajdowała się w pobliżu Wisły.

Obecny kościół wzniesiono w 1636 r., oszalowano w II połowie XVII w. Konsekrowany był w 1665 r. Kolejne remonty przeprowadzono w XIX w. oraz w 1926 r., gdy dach gontowy zamieniono na blaszany. Dalsze prace renowacyjne prowadzono po II wojnie światowej.

Kościół jest orientowany, drewniany, konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, oszalowany, wzmocniony lisicami. Zbudowany na planie prostokąta zamkniętego trójbocznie od wschodu, z prostokątną zakrystią i kruchtą od północy oraz nowszą kruchtą od zachodu. Wnętrze salowe, strop kolebkowy. Nad środkiem dachu czworoboczna sygnaturka. Belka tęczowa wpuszczona w ramy w ścianach, na belce data 1636. Ołtarz główny, późnorenesansowy z ok. 1640 r. z rzeźbami: Ojca Kościoła i św. Leonarda, św. Pawła Pustelnika i św. Jana Chrzciciela oraz zapewne św. Apostołów Piotra i Pawła; w polu głównym obraz Niepokalanie Poczętej, datowany na 1643 r., na zasuwie Alegoria Wieczności, ze sceną śmierci, sądu nad duszą i dopuszczenia do raju (Scala Salutis); w zwieńczeniu obraz św. Piotra z XVII w. Ołtarz boczny późnorenesansowy z ok. 1640 r., z rzeźbami św. Doroty i nieznanej świętej; w polu głównym obraz św. Leonarda z XIX w., a w zwieńczeniu obraz Chrztu Chrystusa w Jordanie z XVII w. Ambona późnorenesansowa, z ok. 1640 r., z rzeźbą pelikana w zwieńczeniu. Prospekt organowy (renesansowo-barokowy) z ok. 1640 r., odnowiony w 1687 r., restaurowany w 1935 r., a następnie w 2008 r.

Zygmunt August jako patron kościoła na prośbę biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego przekazał patronat nad świątynią w Troszynie i filialną w Czermnie w ręce wikariuszy katedralnych płockich. Od 1552 r. probostwo było inkorporowane dla wikariuszy katedralnych, którzy sprawowali tu także duszpasterstwo. Przez wiele lat kościół w Troszynie obsługiwali proboszczowie, którzy od 1847 r. rezydowali w Czermnie. W 1974 r. biskup płocki Bogdan Marian Sikorski ponownie erygował parafię w Troszynie.

23 maja 2010 r. Wisła przerwała wał w Świniarach, w wyniku czego kościół w Troszynie Polskim oraz cmentarz zostały zalane wodą. Na zewnętrznej ścianie kościoła zaznaczono poziom wody z 1982 r. i 2010 r. Świątynia została odbudowana staraniem ks. Stanisława Kruszewskiego i parafian. W ostatnich latach s położono granitowy chodnik wokół kościoła i wykonano parkingi przed kościołem (2012 r.), a także odremontowano dzwonnicę.