Lipowiec Kościelny, Parafia pw. św. Mikołaja

Wieś Lipowiec jest wzmiankowana w dokumentach w 1413 r. W XV-XVI w. była własnością Ciołków, w XVIII w. Mostowskich, a w XIX w. Krasińskich.

Parafia została ufundowana ok. XIII-XIV w. Po raz pierwszy wspominana jest w 1449 r. Z zachowanej płyty fundacyjnej wynika, że w 1532 r. kościół pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja został zbudowany staraniem ks. Stanisława Ciołka, proboszcza i właściciela dóbr. W 1598 r. wspominany jest drewniany kościół, z murowaną zakrystią. Następny kościół drewniany, prawdopodobnie z 1711 r., konsekrowany w 1763 r., wspominany jest w wizytacji dekanatu mławskiego z lat 1775-1776.

Obecna świątynia został wzniesiona w 1805 r. staraniem ks. Antoniego Tolksdorfa, proboszcza w Lipowcu do 1808 r., z fundacji szambelana Nieznańskiego, dziedzica Lipowca i Kęczewa. Konsekrował go biskup płocki Onufry Kajetan Szembek w 1806 r. Kościół jest w stylu późnobarokowym, orientowany, murowany z czerwonej cegły, otynkowany oprócz pilastrów, jednonawowy, z węższym prezbiterium zamkniętym prosto, okna zamknięte półkoliście, chór muzyczny drewniany, wsparty na dwóch słupach. Ołtarz główny zawiera obraz Najświętszej Maryi Panny (I połowa XVIII w., korony i sukienki z blachy srebrnej z II ćwierci XVIII w.) zasłaniany obrazem Matki Boskiej Różańcowej lub innymi dwoma: św. Jana Pawła II i Jezusa Miłosiernego, zainstalowanymi staraniem ks. Jerzego Wielechowskiego na początku XXI w.) oraz obraz św. Mikołaja. Boczne ołtarze z obrazami świętych: Anny, Antoniego, Franciszka i Walentego. Około 1901 r. zainstalowano w kościele nowe dziewięciogłosowe organy, wykonane przez Leopolda Hartmana z Warszawy.

Gruntownie wyremontowany w latach 1859, 1899-1901 (wyposażono świątynię w ławki, chrzcielnicę i konfesjonały), w 1949 r. oraz w 1954 r., gdy przerobiono łuk tęczowy w stylu pseudobarokowym. W 1992 r. drewnianą podłogę zastąpiono marmurem, następnie wykonano nowe tabernakulum, płaskorzeźbę Dwunastu Apostołów i nowe, dębowe drzwi do świątyni. W latach 2019-2020 artysta Piotr Warzyński odnowił malaturę we wnętrzu świątyni i wszystkie ołtarze. Z obiektów zabytkowych: naczynie do udzielania Komunii św. z 1772 r., kielichy z 1888 i 1900 r.

Na obrzeżu cmentarza kościelnego stoi dzwonnica wzniesiona w 1877 r., a nieopodal krzyż misyjny wykonany w 1989 r. w miejsce starego z 1949 r., ufundowany przez małżonków Rychcików z Turzy Małej. Na cmentarzu grzebalnym kaplica grobowa Podczaskich z końca XIX w., neogotycka, murowana z cegły, otynkowana z wyjątkiem pilastrów, z oknami ostrołukowymi.