Grudusk, Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła

Miejscowość Grudusk wzmiankowana jest w 1065 r. w tzw. falsyfikacie mogileńskim. Najstarsze tytuł kościoła – św. Wawrzyńca – wskazuje na dawną metrykę. Świątynia mogła istnieć już w XI w. i była romańską rotundą, zbudowaną przez benedyktynów prowadzących chrystianizację północnych rubieży Mazowsza.

Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1398 r. przy okazji erekcji parafii Czernice. Drugi kościół drewniany, zbudowany w XVI w., został konsekrowany przez biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego; spalili go jednak Szwedzi. W 1678 r. Stefan Krasiński wybudował kolejną świątynię, także drewnianą, konsekrowaną w 1699 r. przez biskupa płockiego Marcina Załuskiego. Z wizytacji w 1781 r. wynika, że istniał wówczas w Grudusku stosunkowo nowy, drewniany kościół, wymagający pewnych napraw. Ufundował go w 1758 r. Andrzej Zakrzewski. Został on rozebrany ok. 1883 r.

Obecny kościół murowany z czerwonej cegły, według projektu architekta Antoniego Wójcickiego, wybudował w 1893 r. ks. Ignacy Kamieński. Jest to orientowany, trójnawowy kościół o motywach romańskich i neogotyckich, z dwiema wieżami. Wyposażali go kolejni proboszczowie. Świątynię konsekrował bp Antoni Julian Nowowiejski 16 maja 1910 r.

Budynek kościoła został uszkodzony w 1916 r.; odbudowano go w 1928 r. według projektu architekta Brunona Zborowskiego. Ponowne straty poniósł w latach II wojny światowej. W latach 1975-1976 zostały wybudowane 15-głosowe organy z fabryki Tadeusza Rajkowskiego z Włocławka, które 28 marca 1976 r. poświęcił biskup płocki Bogdan Marian Sikorski. Staraniem ks. Henryka Kosińskiego i parafian w latach 1983-1984 odbudowano zniszczoną w czasie wojny wieżę kościoła.

W ołtarzy głównym obraz Matki Boskiej Gruduskiej z XVII w., zasłaniany obrazem Przemienienia Pańskiego. Zabytkowa, pozłacana sukienka z 1686 r., z fundacji Stefana Krasińskiego, została skradziona w 2012 r. W 2013 r. renowację obrazu i nową sukienkę wykonali: ks. Andrzej Milewski i Szymon Zaręba z Płocka. W ołtarzach bocznych: po prawej rzeźba Serca Jezusowego z figurami św. Franciszka i św. Antoniego oraz obrazem św. Jozafata, po lewej w centrum figura Matki Boskiej Różańcowej oraz figury świętych dziewic, zaś nad nimi obraz św. Stanisława Kostki.

W czasie duszpasterzowania ks. Mieczysława Leśnikowskiego zostały podjęte bardzo duże prace renowacyjne kościoła, plebanii i cmentarza parafialnego. W 2010 r. kościół został pomalowany wewnątrz. Ponadto m.in. sprawiono nowe ławki do kościoła w Grudusku, położono kostkę brukową wokół świątyń w Grudusku i Garlinie, wykonano drogę na cmentarz parafialny i uporządkowano i na nowo założono parking przy kościele w Grudusku, zakupiono nowe meble do zakrystii.

W 1990 r. w remizie strażackiej w Garlinie rozpoczęto odprawianie Mszy św. niedzielnych. W latach 1990-1994 staraniem mieszkańców i ks. Mieczysława Leśnikowskiego został wybudowany kościół filialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Garlinie, według projektu Janusza Królaka z Ostrołęki. Poświęcił go 4 września 1994 r. biskup płocki Zygmunt Kamiński. W 2006 r. zakupiono i zorganizowano przy kościele filialnym parking.