Dobrzyń n. Drwęcą, Parafia pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Początku Dobrzynia nad Drwęcą sięgają XVII w., gdy na brzegu rzeki zaczęła naprzeciwko Golubia powstawać osada zwana Suburbium Golubense (Przedmieście Golubskie). Jej właściciel Zygmunt Działyński, wojewoda kaliski i starosta inowrocławski, nadał osadzie w 1684 r. przywileje. Cztery lata przed drugim rozbiorem Polski hrabia Ignacy Działyński nadał osadzie prawa miejskie, nazywając ją Dobrzyniem i ofiarując herb rodowy. Prawa te Dobrzyń stracił po carskiej reformie administracyjnej w 1869 r., a ponownie zyskał w 1919 r. W czasie II wojny światowej Niemcy aresztowali 5 września 1939 r. ks. Ignacego Charszewskiego, który zmarł następnie w obozie w Sachsenhausen 14 kwietnia 1940 r. Kościół parafialny pozostał zamknięty do lutego 1945 r. W 1949 r. władze komunistyczne aresztowały ks. proboszcza Ludwika Ostaszewskiego, oskarżając go o działalność polityczną.

Miejscowość Dobrzyń nad Drwęcą przez stulecia należała do parafii Dulsk. W czasie rozbiorów Ziemia Dobrzyńska znalazła się pod panowaniem Prus, zaś do macierzy wróciła w czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Wówczas powstała myśl budowy kościoła filialnego dla parafii Dulsk. W latach 1823-1827, sumptem Antoniego Wybranieckiego, właściciela Dobrzynia, zbudowano jednonawowy kościół w stylu cesarstwa pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Pierwotnie wyposażenie pochodziło ze zniesionego kościoła ojców dominikanów w Toruniu. W świątyni znalazły się następnie: w wielkim ołtarzu obraz św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1885 r. autorstwa Wojciecha Gersona (odnowiony i przemalowany w 1947 r. przez Stanisława Błaszczaka) oraz rzeźby: Matki Boskiej Bolesnej, św. Jana Ewangelisty, św. Piotra, św. Pawła i czterech aniołów; krucyfiks cyprysowy gotycki z XV w. (być może z kaplicy zamkowej), ambona w kształcie łodzi z wydętym żaglem i masztem z krzyżem z I połowy XIX w., dwa boczne ołtarze regencyjne z II ćw. XVIII w.: Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Przemienienia Pańskiego (mal. Kazimierz Mirecki, 1892 r.), chrzcielnica i trzy konfesjonały z czasu budowy świątyni. Świątynię w 1828 r. poświęcił ks. Walenty Zawadzki, dziekan lipnowski. Przy kościele rezydował kapelan prowadzący duszpasterstwo dla miejscowej społeczności. W 1886 r. ks. Jan Spira, proboszcz dulski, dobudował wieżę kościelną. 1894 r. utworzono cmentarz choleryczny. Kościół jest zwrócony prezbiterium ku południowemu wschodowi, murowany z cegły, otynkowany; krótkie prezbiterium zakończone absydą, po obu stronach przybudówki, nawa trójprzęsłowa, od frontu kwadratowa wieża. W ścianie nawy po obu bokach tęczy pary wysokich nisz na ambonę i chrzcielnicę.

W 1903 r. Dobrzyń otrzymał prawo prowadzenia akt stanu cywilnego. Rektorem kościoła był wówczas ks. Czesław Rogacki. Jego staraniem decyzją biskupa płockiego Antoniego Juliana Nowowiejskiego w 1909 r. doszło do erygowania nowej parafii i ks. Rogacki został mianowany jej pierwszym proboszczem 22 października 1909 r. Przeprowadził konieczne remonty i sprawił wiele sprzętów do wnętrza kościoła, m.in. stacje Drogi Krzyżowej, dzwony oraz budynek wikariatu. Malowidła w świątyni wykonali Walerian Krowicki z Płocka około 1910 r. W maju 1939 r., w 25-rocznicę ocalenia Polaków od rozstrzelania w czasie I wojny światowej, wybudowano figurę Matki Boskiej z napisem: „Królowo Korony Polskiej, ratuj swoje Królestwo”.

Po wojnie wnętrze świątyni odnawiali wraz z parafianami: ks. Henryk Błażejewski, który m.in. w 1957 r. rozpoczął budowę 12-głosowych organów, poświęconych w 1958 r.; potem dalsze prace restauracyjne prowadzili ks. Zenon Kawiecki i ks. Janusz Śniegocki. Staraniem ks. Jarosława Wacława Kuleszy i parafian od 2006 r. prowadzone są prace renowacyjne: założono odwodnienie wokół kościoła, wymieniono więźbę dachową i położono nowe, miedziane poszycie dachu, wymieniono sufitu i odtworzono malaturę sufitu, zbudowano chodnik z płyt granitowych wokół kościoła, wykonano oświetlenie zewnętrzne kościoła, przebudowano całkowicie organy, wykonano nowy parkan wokół cmentarza parafialnego wraz z bramą. 8 kwietnia 2018 r. biskup płocki Piotr Libera poświęcił nowy dom parafialny, wybudowany w latach 2013-2018.