Andrzej Rojewski

Kiedy miało miejsce wniebowstąpienie Jezusa, którego pamiątkę świętujemy 40 dni po Wielkanocy? Przegląd tekstów Nowego Testamentu daje okazję do zamyślenia. W Ewangelii Mateusza nie znajdujemy na ten temat żadnej wzmianki. Marek relacjonując ukazywanie się Jezusa w dniu zmartwychwstania, dodaje: „A gdy Pan Jezus do nich to powiedział, został wzięty do nieba i zasiadł po prawej stronie Boga” (16,19). Łukasz relacjonuje także ukazywanie sie Zmartwychwstałego w dniu Paschy („tego samego dnia”) i kończy: „Potem poprowadził ich za miasto w kierunku Betanii. Podniósł ręce i błogosławił ich. A podczas błogosławieństwa oddalił się od nich i został uniesiony do nieba” (24,50-51). W Ewangelii spisanej przez Łukasza, wniebowstąpienie dokonało się w dniu Paschy. Jan w swej Ewangelii nie pisze o wniebowstąpieniu.

Ta niedziela otwiera Wielki Tydzień. Jej bogata celebracja łączy dwa szczególne momenty: tryumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy i wprowadza w misterium Męki Pana. Niedzielę Palmową świętował chrześcijański Wschód jak i Zachód już w IV wieku. Formy celebracji, co jest zrozumiałe, były nieco odmienne. W wielu regionach Kościoła obchód zakorzenił się silnie w pobożności ludowej.

Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Wszedłszy do Niej, anioł rzekł: „Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami”.

Okres, który dziś się rozpoczyna, zwany Wielkim Postem, trwa 40 dni. Liczby tej dni nie można rozumieć w znaczeniu matematycznym, lecz symbolicznym. „Czterdzieści” (greckie tesserakonta), w starożytności było liczbą umowną, oznaczającą czas potrzebny do osiągnięcia życiowej dojrzałości.

Jak świeca niesiona w procesji, lub zapalona w domu, ma migocący, wątły płomień, tak też rozumienie święta obchodzonego w dniu 2 lutego zmieniało sie w ciągu wieków. Nie można jednak i nie powinno się tego obchodu umniejszać, gdyż ugruntował się on w roku kościelnym i zakorzenił głęboko dzięki zwyczajom z nim związanym. Niektóre z nich trwają do dziś.

Nie znamy dnia narodzenie Chrystusa. Nie podaje go żaden dokument. Nadto dla chrześcijan pierwszych trzech wieków jedynym i najważniejszym świętem był dzień zmartwychwstania Pana, który obchodzono w każdą niedzielę. Dopiero w II wieku zmartwychwstanie czczono szczególnym dniem, a mianowicie pierwszą niedzielą wiosny. Na obchód Bożego Narodzenia wskazuje Kalendarz Rzymski z 354 roku, notując, że w Rzymie było ono znane i obchodzone ok. 330 roku, a zatem 15 lat po Edykcie mediolańskim dającym chrześcijanom wolność w wyznawaniu wiary.

Adwent ma jeden cel i prorok Izajasz otwiera tylko jedno okno, okno oczekiwania eschatologicznego i to w sposób definitywny: chwała będzie mieszkaniem wszystkich narodów. Stopniowo osoba Jana Chrzciciela wprowadza nas w aktywne oczekiwanie, które polega na nawróceniu, wewnętrznej zmianie rozumianej jako zwrot w kierunku Tego, który powtórnie przyjdzie na świat, aby go już nierozerwalnie połączyć z Bogiem.

W pełni lata, gdy słońce często przypieka, a ludzie zakładają okulary przeciwsłoneczne, Kościół świętuje Przemienienie Pańskie, misterium, o którym piszą jedynie trzej ewangeliści: Mateusz, Marek i Łukasz. Jak wspomina pierwszy z nich (17,1-21), Jezus zabrał ich trzech na górę wysoką (najprawdopodobniej na górę Tabor licząca ok 500 i przemienił się przed nimi.) „Jego twarz zajaśniała jak słonce. Jego ubranie stało się białe jak światło”;

Miastem, w którym powstała myśl i pragnienie utworzenia Tego obchodu było XIII-wieczne Liege. Młoda zakonnica Julianna z Cornillon z zakonu beginek (żyjących wg reguły św. Augustyna) około 1210 r. otrzymała wizję tarczy księżyca, której brakowało jednej skrytej mrokiem części. Powoli zaczynała rozumieć, że chodziło w tym widzeniu o Kościół, który nie obchodzi święta ku czci sakramentu Ciała i Krwi Chrystusa. O swej wizji zwierzyła się 20 lat później (1230 r.) Jakubowi Pantaleonowi, archidiakonowi z Troyes, a także prowincjałowi dominikanów - Hugonowi.

Zarówno na Zachodzie (św. Augustyna i św. Leon Wielki), a na Wschodzie przez św. Grzegorza z Nysy i św. Jana Chryzostoma, Pięćdziesiątnica jest określana jako zesłanie Ducha Świętego na Apostołów i misyjne wkroczenie Kościoła w świat.

Kiedy nastąpiło Wniebowstąpienie Jezusa do nieba, które zakończyło Jego widzialny pobyt na ziemi?

Niedziela Palmowa otwiera Wielki Tydzień bogaty w celebrowanie Misterium Zbawienia. Jest bowiem jednocześnie celebracją tryumfalnego wjazdu Jezusa do Jerozolimy i początkiem misterium Jego Meki i Zmartwychwstania. Od Wschodu do Zachodu, począwszy od IV wieku, aż do naszych czasów, święto to przybierało rozmaite formy i akcenty. W każdym jednak regionie Kościoła bardzo się zakorzeniło.

„Bóg posłał Anioła Gabriela do miasta Galilejskiego, zwanego Nazaret, do dziewicy zaręczonej z z mężczyzną i imieniu Józef z rodu Dawida. Dziewicy imieniem Maryja. Anioł przyszedł do Niej i powiedział: „Raduj się łaski pełna, Pan z Tobą”.

Początek publicznej pokuty za szczególnie ciężkie grzechy znano już we wczesnym chrześcijaństwie. Był związany szczególnie z początkiem Wielkiego Postu zaczynającego się pierwotnie od poniedziałku po I Niedzieli tego okresu. Z biegiem zaś czasu od Środy Popielcowej. Pokutnicy przywdziewali szaty pokutne i byli posypywani popiołem. Dokonywał się wówczas obrzęd wydalenia ich z Kościoła. Miał szczególnie dramatyczny charakter na terenie Galii.

"Spotkanie i Ofiarowanie" W święto 2 lutego obchodzimy dwa oddzielne od siebie misteria: spotkanie z Symeonem i Ofiarowanie w świątyni. te tematy są ze sobą ściśle związane. Starzec Symeon jest człowiekiem oczekiwania. Według relacji Łukasza ten człowiek „prawy i pobożny wyczekiwał pociechy Izraela”. Jemu też „Duch Święty objawił, że nie ujrzy śmierci, aż nie zobaczy Mesjasza Pańskiego”. Symeon jest podobny do świecy lub lampy olejnej, która oznacza obecność i czuwanie. Duch Święty podpowiedział mu, aby przyszedł do Świątyni w chwili, w której oczekiwany Mesjasz był do niej wnoszony. Starzec wziął Dziecię w objęcia i błogosławił Boga ponieważ ujrzał zapowiedziane „światło na oświecenie pogan” i zbawienie, które Bóg „przygotował wobec wszystkich narodów”. Bardziej i głębiej niż pasterze w noc Narodzenia i mędrcy oddający Jezusowi hołd, rozpoznał w Nim Zbawiciela świata.

Zadziwia fakt, że w tym obchodzie zawierają się trzy wydarzenia oddzielone od siebie czasem i przestrzenią 30. lat. Mateusz opowiadający o hołdzie trzech Mędrców (2,1-12) jest jedynym ewangelistą, który to relacjonuje i umieszcza w krótkim czasie po narodzeniu Jezusa. Natomiast wszyscy autorzy Ewangelii wspominają chrzest Jezusa w Jordanie. Cud w Kanie Galilejskiej umieszcza w swej Ewangelii jedynie Jan. Te dwa ostatnie wydarzenia oddziela od pierwszego 30 lat!