Papież Jan Paweł II odwiedził Płock w dniach 7-8 czerwca 1991 roku. W tym roku przypada 30. rocznica tego wydarzenia. Z tej okazji w diecezji w mieście i diecezji miały miejsce różne wydarzenia, upamiętniające ten fakt. Ich podsumowaniem jest nowa wystawa stała w Muzeum Diecezjalnym w Płocku pt. „Uczył nas wolności. Jan Paweł II w Płocku”. Tytuł nawiązuje do słów wypowiedzianych w Płocku: „Wolność jest trudna. Wolności trzeba się uczyć”.
Bp Piotr Libera podczas konferencji prasowej (poprowadziła ją mgr Barbara Piotrowska, wicedyrektor Muzeum Diecezjalnego w Płocku) przed otwarciem wystawy stwierdził, że Jan Paweł II był i ciągle jest „nauczycielem życia, prawdy, miłości, świadkiem nadziei i przebaczenia”.
- Był taki dzień przed 30. laty, w którym zatrzymał się deszcz, aby odsłonić słońce wraz z pojawieniem się na niebie nad nami helikoptera z Następcą św. Piotra. Na Tumskim Wzgórzu stanął Ojciec święty. Rzecz, która się mazowieckim książętom nie śniła; wydarzenie, o którym, gdyby słyszeli kolejni następcy biskupa Aleksandra z Malonne, to pewnie by pomyśleli, że chcemy sobie z nich dworować. Stał się dzień, o którym bł. abp Antoni Julian i bł. bp Leon nie śmieli nawet marzyć. Przed 30. laty, kiedy nad Wisłą i Odrą wzeszło słońce odzyskanej samodzielności, Następca św. Piotra, ucząc nas wolności, przypomniał prawa Dekalogu, prosząc nas, abyśmy umieli dziękować Bogu i nie gasili Ducha – przypomniał biskup.
Pasterz Kościoła płockiego podziękował też wszystkim zaangażowanym w powstanie wystawy m.in. słynnemu płockiemu fotografowi Janowi Waćkowskiemu, autorowi historycznych zdjęć na wystawie, dyrekcji Muzeum Diecezjalnego ks. kan. mgr. Andrzejowi Milewskiemu i mgr Barbarze Piotrowskiej oraz jego pracownikom, a także mecenasowi wystawy PKN Orlen.
Z kolei ks. kan. Andrzej Milewski zwrócił uwagę na wyjątkowość wystawy w diecezji, która ponad 900 lat czekała na wizytę papieża: - To była jedna jedyna wizyta Papieża w diecezji, i w dodatku wizyta papieża Polaka. Jako wspólnota wierzących musimy pielęgnować to, co działo się w przeszłości. Wizyta św. Jana Pawła II nie ma być tylko sentymentalnym wspomnieniem, ale zasiewem w sercach wszystkich płocczan i ludzi młodych, ma przypominać im o wartościach, które głosił, ma być żywą lekcją historii o tym, że wolność trzeba pielęgnować, aby nie stała się pseudo wolnością czy swawolą, które prowadzą do zniewolenia - powiedział organizator wystawy.
Zbigniew Leszczyński, członek zarządu ds. rozwoju PKN Orlen, który jest mecenasem papieskiej wystawy zaznaczył, że płocki koncern wsparł kolejny projekt w Muzeum Diecezjalnym: - Pielgrzymka papieża do Płocka w 1991 roku była jednak wydarzeniem szczególnie ważnym. Poświęcona temu wystawa podtrzymuje pamięć o Janie Pawle II, który dla wielu Polaków, był, jest i będzie autorytetem i wzorem do naśladowania. Dzięki zgromadzonym pamiątkom można cofnąć się w czasie do tej jedynej w historii Płocka pielgrzymki – stwierdził przedstawiciel koncernu paliwowego.
Na wystawę „Uczył nas wolności. Jan Paweł II w Płocku” składa się wiele historycznych fotografii wykonanych przez Jana Waćkowskiego, który uwiecznił wszystkie wydarzenia związane z papieską pielgrzymką. Jest też m.in. zbiór dokumentów i eksponatów, związanych z przygotowaniem pielgrzymki i pobytem Papieża w Płocku, różnego rodzaju pamiątki, przekazane przez uczestników Mszy św. (np. karty wstępu na plac, identyfikatory służb porządkowych, chusty pielgrzymów, wycinki prasowe).
Są też rzeczy związane bezpośrednio z Ojcem świętym np. kielich i patena, podarowane przez niego dla katedry płockiej, ornat papieski, welon, w którym wystawił w katedrze Najświętszy Sakrament, szachy i okolicznościowy medal, wykonane przez więźniów płockiego Zakładu Karnego dla Papieża. Jedną z sali wystawowych zdobi mural przedstawiający dom biskupi z Papieżem w „oknie papieskim”, przez które Jan Paweł II rozmawiał z wiernymi. Wykonały do Maria i Anna Wojnarowskie.
Na wystawie są też multimedia m.in. z filmami z pielgrzymki, z mapą miejsc, które odwiedził Papież czy małe ekrany multimedialne dla dzieci (tematyczny quiz, puzzle, informacje). Są również zdjęcia prezentujące odsłonięcie na Placu Celebry w czerwcu 2021 roku nowego pomnika, zbudowanego w 30. rocznicę pielgrzymki.
W powstanie wystawy zaangażowało się wiele osób, w tym wydział ds. rodzin Kurii Diecezjalnej z dyrektorem ks. dr. Wojciechem Kućką i Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej z prezesem Witoldem Wybultem.
Wystawa „Uczył nas wolności, Jan Paweł II w Płocku” będzie czynna dla zwiedzających od 26 października na pierwszym piętrze Opactwa Pobenedyktyńskiego. Mecenasem wystawy oraz Muzeum Diecezjalnego jest PKN Orlen.
***
Jan Paweł II odwiedził Płock w dniach 7-8 czerwca 1991 r., podczas czwartej pielgrzymki do ojczyzny pod hasłem „Bogu dziękujcie, ducha nie gaście”. Przybył na zaproszenie biskupa płockiego Zygmunta Kamińskiego. W dniu 7 czerwca, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, odprawił Mszę św. na placu, który obecnie nazywa się Placem Celebry (w sąsiedztwie stadionu „Wisły”), z udziałem około 200 tysięcy wiernych.
Papież odwiedził Zakład Karny, modlił się przy pomniku abp. Antoniego J. Nowowiejskiego, przewodniczył nabożeństwu czerwcowemu w bazylice katedralnej, wtedy też zamknął 42. synod diecezjalny. Potem udał się do domu biskupiego przy Placu Narutowicza 10. Oczekiwał na niego tłum wiernych, szczególnie ludzi młodych. Papież skierował wówczas do zgromadzonych krótkie słowo i zaprosił zebranych do zaśpiewania Apelu Jasnogórskiego.
Na zakończenie św. Jan Paweł II udzielił błogosławieństwa, po czym przeszedł do okna po drugiej stronie budynku. Na pamiątkę tego wydarzenia 21 czerwca 2020 roku na domu biskupim odsłonięto mozaikę z „Oknem Papieskim”, wykonaną przez Lubosza Karwata.
Natomiast 6 czerwca 2021 roku na Placu Celebry w Płocku poświęcono nowy pomnik, upamiętniający 30. rocznicę pielgrzymki Papieża do Płocka. Nawiązuje on do objawienia Jezusa Miłosiernego św. Faustynie Kowalskiej w obrazie „Jezu ufam Tobie” 22 lutego 1931 roku w Płocku; zaprojektował go prof. Stanisława Słonina.
