Bp Mirosław Milewski w homilii zaznaczył, że uroczystość w Pawłowie Kościelnym ma przypomnieć o bohaterskich Polakach, walczących o wolność, niepodległość i suwerenność Ojczyzny. Ich prochy są rozsiane po Polsce i po świecie. Lista miejsc, gdzie polegli, jest długa. Polacy, walcząc o wolność, oddawali się w modlitwie pod opiekę Maryi Królowej Polski, wierzyli, że Zmartwychwstały Pan przywróci im kiedyś godność.
Kaznodzieja zaznaczył, że polscy bohaterowie niepodległości pochodzili z polskich wiosek i miast, wychowywali się w chrześcijańskich rodzinach, w duchu katolickim, byli wierni Bogu, wielu do mundurów przypinało ryngrafy z wizerunkiem Matki Bożej - Królowej Polskiej Korony, odmawiało różaniec, uczestniczyło w niedzielnej Mszy św.
- Kto zliczy dziś tak wielu bezimiennych bohaterów, bez trumien i grobów, pochowanych pod przydrożną brzozą, w zbiorowych, leśnych mogiłach czy pod płotem komunistycznej katowni? Nie będzie to możliwe, ale obowiązuje nas pamięć: „Jeśli zapomnę o Nich - Ty Boże na niebie, zapomnij o mnie!” (A. Mickiewicz, „Dziady” cz. III) – zacytował hierarcha.
Powiedział, że narodową tożsamość uformowały „wzloty i upadki, zwycięstwa i niepowodzenia”. Naród toczył wojny zewnętrzne, ale i wewnętrzne, jednak potrafił się odrodzić. Przodkowie „modlili się do Boga o wolność i o odnowę moralną narodu, bo wiadomo było, że wolność mogą wywalczyć jedynie ludzie prawego sumienia”. Wiedzieli, że nad zdobytą wolnością trzeba wciąż pracować, że samemu sobie trzeba stawiać moralne wymagania.
Po Eucharystii jej uczestnicy przeszli na cmentarz parafialny, gdzie bp Milewski poświęcił pomnik dedykowany bohaterom niepodległości, obrońcom Ojczyzny i wszystkim rodakom poległym oraz pomordowanym w walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą w latach 1918-1956.
W pomniku złożono urny z ziemią z trzech miejsc. Były to: ziemia z mogiły wojennej na cmentarzu w Chorzelach, w której spoczywają żołnierze Wojska Polskiego z Brygady Syberyjskiej, polegli w walce z bolszewickim najeźdźcą w dniach 22-24 sierpnia 1920 roku; urna z ziemią z pola bitwy żołnierzy Wojska Polskiego z 79. Pułku Piechoty Strzelców Słonimskich im. Hetmana Lwa Sapiehy oraz 11. Pułku Ułanów Legionowych im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, którzy polegli bohatersko w dniach 1-2 września 1939 roku w walce z wojskami niemieckimi na „pozycji rzęgnowskiej” pod kamienną Górą tzw. „Czubatką”; urna z ziemią z tzw. „Łączki” na Cmentarzu Wojskowym Powązki w Warszawie, gdzie w latach 1945-1956 funkcjonariusze reżimu komunistycznego skrycie grzebali ciała pomordowanych żołnierzy podziemia niepodległościowego.
Przy pomniku odbył się Apel Poległych, salwa honorowa, zapalenie zniczy i złożenie kwiatów oraz hołd pocztów sztandarowych.
Po głównej uroczystości można było obejrzeć prezentację militarną 2. Ośrodka Radioelektronicznego z Przasnysza i Grup Rekonstrukcji Historycznej z powiatów przasnyskiego i mławskiego. Poczęstunek dla gości przygotowały Koła Gospodyń Wiejskich i Parafialny Zespół Caritas.
Organizatorami patriotycznej uroczystości byli: Parafia pw. św. Macieja Apostoła w Pawłowie Kościelnym z ks. proboszczem Hubertem Komorowskim, Społeczny Komitet Budowy Upamiętnień Bohaterów Niepodległości w Pawłowie Kościelnym, Instytut Pamięci Narodowej.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 Dekretu ogólnego w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim wydanym przez Konferencję Episkopatu Polski w dniu 13 marca 2018 r. (dalej: Dekret) informuję, że:
