Uroczystość rozpoczęła się od złożenia kwiatów i zapalenia zniczy przez delegacje klas na grobach żołnierzy 49 Pułku Piechoty i ks. dr. płk. Jana Więckowskiego, kapelana Błękitnej Armii gen. Hallera, znajdujących się na cmentarzu parafialnym w Szydłowie. Modlitwie za poległych przewodniczył biskup senior Roman Marcinkowski. Odczytał on m.in. modlitwę za Ojczyznę, napisaną przez ks. Więckowskiego, a także prośby za bohaterów Ojczyzny, spoczywających na miejscowym cmentarzu.
O godz. 10.00 w sali gimnastycznej szkoły rozpoczął się koncert pieśni żołnierskich i patriotycznych, przygotowany przez uczniów, nauczycieli, absolwentów i rodziców. Dzieci śpiewały z pamięci kilka pieśni, trzymając w rękach małe chorągiewki patriotyczne. Zebranych powitała dyrektor szkoły Magdalena Mitowska, wyrażając radość, że szkoła została przyozdobiona pięknym muralem, który jest widoczny na reprezentacyjnej ścianie budynku. Dodała, że „będzie to nowa forma przekazu o tym, jakie wartości są nam bliskie i w jakim duchu wychowujemy tutaj młode pokolenia Polaków”, ponieważ wraz z nauczycielami, wychowawcami i rodzicami chcą „kontynuować dzieło poprzedników, którzy wybrali żołnierzy i ich ideały”. Pani Mitowska podkreśliła, że „celem muralu jest ukazanie dziedzictwa przeszłości, bohaterstwa i aktualności ofiary żołnierzy 49 Pułku Piechoty, a także nawiązanie do historii wojny polsko-bolszewickiej z lat 1919-1921, która toczyła się m.in. na ziemi mazowieckiej, także na ziemi szydłowskiej w czasie pamiętnej bitwy 22 sierpnia 1920 r.”. Przypominając bohaterstwo milionów Polaków powiedziała, że w czasie wojny o całość granic II Rzeczypospolitej zdali sobie wówczas sprawę z powagi sytuacji i z bronią w ręku oraz z modlitwą wspierali walczących. Tamta wojna została wygrana, a zwycięstwo to nazwano „Cudem nad Wisłą”. Uczestnicy mogli włączyć się w śpiew dzięki broszurze z tekstami, zatytułowanej „Śpiewajmy pamięć o tych dniach”, przygotowanej przez ks. Wojciech Kućkę, absolwenta szkoły w Szydłowie, oraz Wydział ds. Rodzin Kurii Płockiej. W dekoracji sali ważne miejsce zajmowała charakterystyczna kopia krzyża – odznaki 49 Pułku Piechoty. Wszyscy uczniowie (ponad 200) ubrani byli w wykonane specjalnie na tę okoliczność koszulki z nadrukowanym napisem „49 Pułk Piechoty” oraz rysunkiem fragmentu muralu i logo sponsora GAZ-SYSTEM.
We wspólnym świętowaniu wzięli udział m.in.: Maciej Małecki, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Sekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych, dzięki którego wsparciu zrealizowano wykonanie muralu; biskup senior Roman Marcinkowski, który przed ćwierćwieczem błogosławił sztandar szkoły; ks. dr Wojciech Kućko, dyrektor Wydziału ds. Rodzin Kurii Płockiej i prodziekan Wydziału Studiów nad Rodziną UKSW w Warszawie, który pomógł w organizacji wydarzenia; dr Witold Wybult, prezes Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej oraz wiceprezes tego stowarzyszenia ds. programowo-formacyjnych Stefan Swat. Pani Dyrektor podziękowała firmom, dzięki którym powstał mural: Zarządowi GAZ-SYSTEM, głównemu sponsorowi, oraz Zarządowi PERN S.A. – darczyńcy. Obecni byli także przedstawiciele władz samorządowych, firm i innych instytucji, m.in. Wójt Gminy Szydłowo Grzegorz Rochna, Starosta Powiatu Przasnyskiego Krzysztof Bieńkowski, Wiceprzewodniczący Rady Miasta Mławy Michał Pol, Członek Zarządu PKP S.A. Rafał Zgorzelski, a także mieszkańcy gminy Szydłowo, absolwenci szkoły, emerytowani nauczyciele i pracownicy.
Główna część uroczystości miała miejsce na placu szkolnym, przed ścianą z muralem. Głos zabrali przybyli goście. Minister Maciej Małecki zwrócił uwagę, że okrucieństwo i brutalne działania bolszewików, z którymi w 1920 r. walczyli żołnierze 49 Pułku Piechoty, powtarzane są na naszych oczach przez Rosjan na terenie Ukrainy. Wyraził także radość, że mural w nowoczesny sposób przekazuje treści patriotyczne, których nie wstydzą się mieszkańcy Szydłowa. Prosił także, by przechodzący obok szkoły i patrzący na mural chętnie włączali się w działania na rzecz dobra Polski. Biskup Roman Marcinkowski pochwalił społeczność szkoły za zaangażowanie na rzecz pamięci o patronie. Otrzymał gromkie brawa, gdy na pytanie: „Gdzie jest Polska?” odpowiedział, że jest ona w Szydłowie, w sercach dzieci, młodzieży i dorosłych. Przywołał także historię z 1936 r., przywołaną przez ks. Wojciecha Kućkę w broszurze „Śpiewajmy pamięć o tych dniach”, gdy ówcześni uczniowie szkoły w Szydłowie przekazali 80 zł zysku ze spółdzielczego sklepiku szkolnego na zakup jednego karabinu ręcznego dla Armii Polskiej. Biskup Roman zachęcił, by szkoła dalej, jak przed II wojną światową, wychowywała takich młodych ludzi, świadomych patriotów. Dr Witold Wybult podziękował szkole za współpracę w dziele muralu, która była możliwa dzięki działalności Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej. Podziękowanie dla wszystkich zaangażowanych w pracę nad muralem, przede wszystkim dla autora i wykonawców, przekazali dyrektor szkoły Magdalena Mitowska oraz wójt Grzegorz Rochna. Następnie zaproszeni goście wraz z dużą grupą uczniów odsłonili mural.
W modlitwie poświęcenia biskup Roman wypowiedział prośbę o Boże błogosławieństwo dla nauczycieli, wychowawców, katechetów, pracowników administracji oraz dzieci i młodzież szkoły, by „każdego dnia czerpali z bohaterskich czynów tych żołnierzy, uczyli się prawdy i dobra, a także kształtowali w sobie postawy miłości do Boga i drugiego człowieka”. Modlił się także, by te wizerunki utrwalały w pamięci dzieła pokoleń, szczególnie żołnierzy 49 Pułku Piechoty, a w przyszłości przypominały nowym pokoleniom „o cenie miłości Boga i Ojczyzny, jak i o naszym trudzie w budowaniu nowoczesnego i mądrego patriotyzmu”.
Mural przedstawia dziesięć 4,5-metrowych postaci żołnierzy 49 Pułku Piechoty, wchodzących w skład Błękitnej Armii gen. Hallera, w różnych mundurach i postawach bojowych, wraz z napisem nazwy pułku oraz datą roku 1920. W centrum, nad wejściem do szkoły, został umieszczony orzeł w koronie z czasów II Rzeczypospolitej, a pod nim symboliczne zerwane kajdany niewoli. W dekoracji ściany przeważają polskie barwy narodowe: biała i czerwona.
Projektantem i wykonawcą muralu jest dr Rafał Władysław Roskowiński, ur. w 1966 r. w Radomiu, malarz muralista, założyciel Gdańskiej Szkoły Muralu. Po ukończeniu studiów na Wydziale Malarstwa i Grafiki Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku pracował na stanowisku asystenta, zaś w 1995 r. utworzył Pracownię Murales. Od tego czasu tworzy wiele murali historycznych i biograficznych w różnych częściach Polski i poza jej granicami (m.in. w Bukareszcie, Kiszyniowie, Królewcu, Magnitogorsku). W 2009 r. był założycielem i pomysłodawcą Gdańskiej Szkoły Muralu. W 2016 r. otrzymał stopień doktora sztuk pięknych na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 2020 r. przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Wydarzenie odsłonięcia i poświecenia muralu w Szydłowie było relacjonowane przez media: TVP Info, TVP 3 Warszawa, „Gość Płocki”, Katolickie Radio Diecezji Płockiej, Radio 7, Serwis informacyjny „Nasza Mława” oraz „Tygodnik Ciechanowski”.
Spotkanie zakończył piknik w ogrodzie szkolnym, przygotowany we współpracy z Kołem Gospodyń Wiejskich „Niezłe Ziółka” z Szydłowa. Kilka dni przed uroczystością uczniowie rozprowadzali wśród mieszkańców gminy Szydłowo i w czasie niedzielnych Mszy św. w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Szydłowie okolicznościowe ulotki z zaproszeniem, przygotowane przez ks. Wojciecha Kućkę.
Jak wynikało z wystąpień gości i uczestników uroczystości, umieszczenie muralu na szkole jest elementem wychowania patriotycznego oraz promocją wartości, które szkoła krzewi we współpracy z rodzicami i innymi instytucjami. Łączy się to także z polityką nowoczesnego patriotyzmu oraz ukazywaniem godności i piękna bycia Polakami. Troska o patriotyzm wyraża się nie tylko w zewnętrznych znakach i symbolach, ale przede wszystkim w kształtowaniu sumień młodego pokolenia, którzy będą wybierali prawdziwe wartości w dorosłym życiu.
Szkoła Podstawowa w Szydłowie swoimi tradycjami sięga szkoły parafialnej z początku XIX w. W 1997 r. przyjęła imię 49 Pułku Piechoty i otrzymała sztandar. Dzięki temu otworzyły się przed nią możliwości współpracy z Karpatczykami oraz z kontynuującym pamięć o nich Stowarzyszeniem Klubu Przyjaciół Szkół i Organizacji Monte Cassino.
ks. Wojciech Kućko
Dyrektor Wydziału ds. Rodzin
