Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków na Mazowszu

(fot. oficjalny profil Urzędu Miasta Płocka na Facebooku)

Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków na Mazowszu były nie tylko okazją do podsumowania dekady konserwatorskich działań w bazylice katedralnej, ale również symbolicznym przypomnieniem, jak ważna jest troska o zabytki – zarówno jako dobra narodowe, jak i przestrzenie żywej duchowości. Spotkanie na Wzgórzu Tumskim było również okazją do podziękowania wszystkim, który na co dzień troszczą się o rewitalizację i utrzymanie zabytków.

W wydarzeniu wzięli udział m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego minister Bożena Żelazowska, marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik, starosta płocki Sylwester Ziemkiewicz, a także przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, środowisk naukowych, instytucji kultury i edukacji, muzealnicy, przewodnicy, edukatorzy, a nade wszystko liczne grono konserwatorów i specjalistów z związanych z ochroną zabytków.

Witając gości, biskup płocki Szymon Stułkowski podkreślił, że dla ludzi wierzących zabytki sakralne nie są jedynie historycznymi reliktami, lecz przestrzeniami modlitwy i przeżywania wiary. – Te świątynie powstawały z inspiracji wiary ludzi, którzy je projektowali, budowali, malowali i rzeźbili. One pomagają nam w spotkaniu z Panem Bogiem. Myślę, że wielu z nas ma takie doświadczenie. Tym bardziej jest to cenne, kiedy dzięki renowacjom te miejsca odzyskują swój pierwotny wyraz – mówił.

Wyrażając wdzięczność wszystkim, którzy troszczą się o dziedzictwo sakralne zapowiedział też nową inicjatywę „Noc Kościołów”, która po raz pierwszy odbędzie się w diecezji płockiej w nocy 31 maja. Wówczas organizowane będą wydarzenia kulturalne i artystyczne połączone ze zwiedzaniem wnętrz wybranych świątyń diecezji. - Taka noc odbywa się już od kilkunastu lat we wszystkich kościołach Austrii. Tam też zrodziła się Noc Muzeów. Ufam, że uda nam się to zrealizować i pokażemy piękne przestrzenie, piękne zabytki także tym, którzy na co dzień nie wydeptują ścieżek do kościoła, żeby się tam modlić. Będzie to czas dla wszystkich, którzy zechcą zobaczyć piękno tych świątyń. Zobaczą to przestrzenie nie tylko jako zabytki, ale miejsca, które mają duszę – mówił biskup.

W kontekście popularyzowania dziedzictwa nawiązał także do miejskiego projektu „Nie ma nudy w Płocku”, łączącego edukację, kulturę i historię w atrakcyjnej formie dla najmłodszych. – Wspólna praca Kościoła i państwa w obszarze katechezy i kultury to także wspieranie się w nauczaniu odczytywania naszego kodu kulturowego – zauważył.

Minister Bożena Żelazowska, Generalny Konserwator Zabytków, dziękując za zaangażowanie konserwatorów, archeologów, naukowców i przedstawicieli samorządów, zaznaczyła, że ich praca to misja. - To pasja i odpowiedzialność za przyszłość. Dzięki wam możemy nie tylko podziwiać nasze dziedzictwo, ale też zachować je na następne pokolenia – podkreśliła.

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków Marcin Dawidowicz zwrócił uwagę na jednoczącą siłę zabytków. – One budują tożsamość, tworzą wspólnotę, inspirują i dają radość. Mazowsze pięknieje nie tylko zewnętrznie – pięknieje duchowo dzięki temu, że uczymy się szanować to, co minione, ale wciąż żywe – mówił.

Spotkanie rozpoczęła prezentacja zabytkowych organów Wilhelma Sauera z 1910 roku, na których Fantazję a-moll Jana Sebastiana Bacha wykonał Wiktor Bramski, organista w płockiej katedrze.

W dalszej części uczestnicy wysłuchali m.in. prelekcji ks. Włodzimierza Piętki pt. „1000 lat polskiej korony – znaczenie Płocka na mapie Polski”. Referat prefekta ds. studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku był głęboką refleksją nad symbolicznym i duchowym znaczeniem korony królewskiej w kontekście tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, a także dziedzictwa Płocka jako historycznej stolicy Polski. Nawet jeśli w Płocku nie dokonała się żadna koronacja, to,jak podkreślił ks. Piętka, znaki królewskości są obecne w przestrzeni katedry. – To właśnie w tych znakach – w sarkofagach, diademach, zabytkowych księgach – zakodowana jest opowieść o Polsce, która nie tylko trwała, ale też duchowo dojrzewała - podkreślił.

Przywołując słowa poety Władysława Broniewskiego porównał mazowieckie kościoły, klasztory i zabytki do „Lasu Królewskiego” – symbolu trwania, siły i zakorzenienia. - To nie tylko dzieła architektury, ale duchowe skarbce Mazowsza, które kształtują tożsamość narodową - powiedział.

Referat zakończył się wezwaniem do troski o dziedzictwo, rozumiane nie jako martwą przeszłość, lecz jako żywe zobowiązanie wobec przyszłości. Ks. Piętka przypomniał słowa Henryka Sienkiewicza, który w 1907 roku odwiedził Płock i wpisał do księgi pamiątkowej Muzeum Diecezjalnego słowa „Kościół jest stróżem przeszłości, piastunem teraźniejszości i siewcą przyszłości”. – Także Wy, i Wasze Instytucje, uczestniczycie w tej misji: bo w trosce o zabytki stajecie się naprawdę stróżami, piastunami i siewcami – przypomniał na koniec.

Następnie ks. Stefan Jan Cegłowski, proboszcz parafii katedralnej, przedstawił historię świątyni oraz podsumował trwający 10 lat program konserwatorski, który objął zarówno wnętrze katedry, jak i jej otoczenie.

Zwieńczeniem spotkania było zwiedzanie bazyliki katedralnej i Muzeum Diecezjalnego w Płocku – instytucji, która coraz mocniej łączy przeszłość z przyszłością poprzez nowoczesne formy edukacji i promocji dziedzictwa.

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ustanowiony przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS) w 1983 roku, to święto wszystkich, którzy czują odpowiedzialność za wspólne dziedzictwo – konserwatorów, historyków, architektów, urbanistów, właścicieli obiektów zabytkowych i społeczników. Tegoroczne mazowieckie obchody pokazały, że w sercu Polski – w Płocku – troska o zabytki to nie tylko obowiązek, ale przede wszystkim pasja i wspólna misja.

Tekst: Ilona Krawczyk-Krajczyńska