(foto: Gość Płocki)
Diecezja płocka rozpoczyna obchody jubileuszu 950-lecia swojego istnienia. 7 listopada br. wieczorem w bazylice katedralnej poprzedziły je pierwsze nieszpory z uroczystości Rocznicy Poświęcenia Bazyliki Katedralnej w Płocku (880. rocznica), z przewodniczeniem bp. Szymona Stułkowskiego.
Na początku nieszporów Tomasz Smolarczyk, alumn czwartego roku płockiego seminarium, lektor i kantor w jednej osobie, w komentarzu odczytał, że płocka bazylika katedralna to „pomnik historii, kultury i wiary Polaków żyjących na Mazowszu”. W niej znajduje się Kaplica Królewska ze szczątkami władców z dynastii Piastów, groby biskupów płockich, malatura Władysława Drapiewskiego, zabytkowe ołtarze i wiele innych pamiątek przeszłości.
Kościół katedralny wśród wszystkich kościołów w diecezji zajmuje szczególne miejsce: jego nazwa pochodzi od ozdobnego krzesła – katedry - z którego biskup jako następca apostołów naucza powierzonych jego pasterskiej trosce wiernych. Katedra, to symbol sukcesji apostolskiej. Jest gwarantem tego, że „nauka, która z niej płynie jest autentycznym głoszeniem słowa Bożego, które kieruje nieprzerwanie od prawie tysiąca lat Chrystus Pan, przez swoich apostołów i ich następców”.
Lektor przypomniał, że katedra jubilatka na Wzgórzu Tumskim obchodzi w tym roku 880. rocznicę poświecenia, to jest przeznaczenia do wyłącznego kultu Bożego. Pius X 1 lipca 1910 roku nadał jej tytuł bazyliki mniejszej. Była to jedna z pierwszych bazylik mniejszych na terytorium ówczesnej Polski. Od 1965 katedra płocka jest siedzibą parafii pod wezwaniem św. Zygmunta, króla i męczennika, a jej dwie strzeliste wieże przypominają, że „ojczyzna jest w niebie”.
Podczas nieszporów śpiewała schola klerycka pod dyrekcją ks. dr. Marcina Sadowskiego, dyrektora Diecezjalnego Instytutu Muzyki Kościelnej Musicum
Bp Szymon Stułkowski w homilii przywołał czytanie: „Nie jesteśmy już obcymi i przychodniami, ale jesteśmy współobywatelami świętych i domownikami Boga”: - Mamy dom. Wspólnie ten dom zamieszkujemy. Wszystkich nas jednoczy zanurzenie w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa przez chrzest święty. Jak uczy Sobór Watykański II, jesteśmy równi w godności i w działaniu - podkreślił Pasterz diecezji.
Dodał, że domownicy samego Boga tworzą Jego rodzinę, są różnorodni, a jednocześnie podobni do siebie, w godności i w zaproszeniu do dzielenia się doświadczeniem Boga, które mają w sobie. Mają budować „Boże królestwo tam, gdzie Bóg ich posyła, gdzie toczy się ich życie”.
Przypominając 950 lat płockiej wspólnoty diecezjalnej bp Stułkowski podkreślił, jak ważnym znakiem jest katedra, w której od początku głosili słowo Boże i sprawowali sakramenty biskupi, skąd wychodzili wyświęceni przez nich w mocy Bożego Ducha kapłani, gdzie na ważnych uroczystościach przez wieki gromadzili się wierni. Wszyscy oni od 950 lat „nie są obcymi ani przychodniami, lecz domownikami Boga”. Trzeba tak, jak przodkowie, zdać egzamin z przekazania doświadczenia Boga kolejnym pokoleniom.
Biskup zaznaczył ponadto, że medale, które zostaną wręczone, to podziękowanie wiernym w ich środowiskach za to, że „są domownikami Boga i wspólnie budują Boże królestwo tu i teraz”, równi z duchownymi w godności i działaniu, kochający Boga, Kościół i ludzi. Na zakończenie nieszporów przekazał uroczyste błogosławieństwo na poświęcenie kościoła.
Po liturgii wręczył 41 osobom z różnych parafii w diecezji medale Benemerenti Dioecesis Plocensis wraz z dyplomem. Nazwiska osób odznaczonych, których do odznaczenia nominowali proboszczowie, odczytywał ks. kan. Robert Banasiak, kanclerz Kurii Diecezjalnej w Płocku.
W gronie odznaczonych byli między innymi wieloletni organiści, lektorzy, ministranci, katecheci, szafarze Komunii św., osoby dbające o porządek w kościele i jego otoczeniu, osoby zaangażowane w budowę kościołów, odpowiedzialne za śpiew i muzykę w parafii, koordynatorzy pracy Kaplic Wieczystej Adoracji, zelatorki Kół Żywego Różańca, członkowie Parafialnych Oddziałów Akcji Katolickiej, Oazy Rodzin, Rycerze Jana Pawła II. Spektrum osób odznaczonych było bardzo duże, a wyznacznikiem - zaangażowanie w funkcjonowanie parafii i dobra współpraca z księżmi i innymi parafianami.
Medal przyjęła między innymi Wiesława Winiarska w Rypina, prezes Akcji Katolickiej Diecezji Płockiej i Kazimierz Jan Cieślik z Płocka, założyciel, a obecnie prezes honorowy Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej.
Projekt medalu Benemerenti Dioecesis Plocensis wykonał ks. kan. Andrzej Milewski, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Płocku. Odlew wykonała Anna Wątróbska z Warszawy. Medal powstał w Mennicy Państwowej. W przyszłości będzie on wręczany wiernym podczas dorocznych uroczystości ku czci św. Zygmunta, patrona Płocka (2 maja).
Jubileuszowy medal na awersie przedstawia wizerunek błogosławionych pasterzy płockiego Kościoła zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej w obozie koncentracyjnym KL Soldau w Działdowie: abp Antoniego Juliana Nowowiejskiego i bp. Leona Wetmańskiego.
Na rewersie okolicznościowego medalu znajdują się słowa Henryka Sienkiewicza zapisane w księdze pamiątkowej Muzeum Diecezjalnego w Płocku, które pisarz, późniejszy laureat literackiego Nobla, odwiedził w 1904 r.: „Kościół jest stróżem przeszłości, piastunem teraźniejszości i siewcą przyszłości”.
Świętowanie rocznicy poświęcenia bazyliki jest kontynuowane w piątek 8 listopada: w katedrze trwa całodobowa adoracja Najświętszego Sakramentu, która zakończy się o godz. 6.00 rano 9 listopada. Również 8 listopada Mszą św. o godz. 18.00 z przewodnictwem metropolity łódzkiego kard. Grzegorza Rysia zainaugurowany zostanie jubileusz 950-lecia istnienia diecezji, pod hasłem „Pielgrzymi Nadziei – w drodze do Źródła”. Będzie to modlitwa za Piastów, których doczesne szczątki znajdują się w bazylice katedralnej. Jubileusz diecezji płockiej wpisuje się w Jubileusz Kościoła powszechnego.
***
Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku została wybudowana przez bp. Aleksandra z Malonne w latach 1130-1144. Jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski. To największa nekropolia Piastów w Polsce.
W Kaplicy Królewskiej katedry pochowani są Władysław I Herman i jego syn Bolesław III Krzywousty, zaś w znajdującej się pod nią krypcie spoczywają szczątki 14. książąt mazowieckich, w tym Bolesława IV Kędzierzawego, Konrada I Mazowieckiego, Bolesława II Płockiego, Siemowita III Starszego i Janusza II Mazowieckiego oraz Gaudemundy-Zofii, córki Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żony Bolesława II Mazowieckiego.
Erygowana w 1075 r. diecezja płocka należy do najstarszych w Polsce. Obejmuje zasięgiem 11 tys. km kw. Zamieszkuje ją około 800 tysięcy osób. Obchody 950-lecia diecezji obejmują wydarzenia liturgiczne, naukowe i kulturalne. Zakończą się w styczniu 2026 roku.
