19 V Zesłanie Ducha Świętego
Zesłanie Ducha Świętego jest świętowaniem konkretnego wydarzenia, jakie miało miejsce w Wieczerniku, „kiedy nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy” i uczniowie byli wszyscy w tym samym miejscu (Dz 2,1). Jak polecił Jezus przed wniebowstąpieniem „wszyscy oni modlili się wytrwale i jednomyślnie. Razem z nimi były także kobiety: Maryja, Matka Jezusa i Jego bracia” oczekując na spełnienie obietnicy (Dz 1,14).
Zesłanie Ducha Świętego stało się początkiem głoszenia Ewangelii i misyjnej działalności Kościoła. Tak widzą ten dzień zachodni Ojcowie: św. Augustyn i św. Leon Wielki, a na Wschodzie: św. Grzegorz z Nysy i św. Jan Chryzostom.
W końcu IV w. dzień Pięćdziesiątnicy staje się niejako powtórzeniem uroczystości paschalnych przez celebrację sakramentu inicjacji chrześcijańskiej dla tych, którzy z rozmaitych względów. nie zostali ochrzczeni podczas Wigilii Paschalnej. Mówi o tym św. Leon Wielki, papież, tak w homilii na ten dzień, jak i w Liście do biskupów Sycylii. Jako element przygotowawczy do chrztu Pięćdziesiątnica została poprzedzona nocnym czuwaniem, celebrowanym na wzór Wigilii Paschalnej.
W VI w. chrzest poprzedzano jeszcze sobotnim postem, który nie korespondował ze świątecznym, radosnym charakterem dnia kończącego radość paschalną. Wiele kościołów i wielu wiernych przywiązanych do dawnego zwyczaju, sprzeciwiało się wprowadzeniu i zachowaniu tego postu.
Inną konsekwencją nadania chrzcielnego charakteru celebracji Pięćdziesiątnicy, było ustanowienie oktawy święta związanej z katechezą mistagogiczną neofitów ( początek VII w).
Wprowadzone w Galii trzy dni pokuty przed Wniebowstąpieniem (koniec V w.) weszły do liturgii rzymskiej dopiero na początku IX w. To jeszcze jeden element, który rozrywał radość pięćdziesięciu dni, podczas których nie poszczono i modlono się stając na pamiątkę zmartwychwstania Pana oraz Jego uczniów w Nim.
Normy roku kościelnego promulgowane w 1969 r. przywróciły treściową jedność Pięćdziesiątnicy Paschalnej przede wszystkim przez zniesienie oktawy świątecznej. Bóg przez misterium tego dnia uświęca swój Kościół ogarniający wszystkie ludy i narody i dokonuje w sercach wiernych cudów, które zdziałał na początkach głoszenia Ewangelii (por. kolekta z Uroczystości Zesłania Ducha Świętego).
Niedziela Pięćdziesiątnicy kończy okres Paschalny. Każda z niedziel, która ją poprzedzała ma obecnie nazwę „Niedziela Wielkanocna”, a nie Niedziela „po Wielkanocy”. Okresowi Pięćdziesiątnicy przywrócono jednolity, wielkanocny, radosny charakter. Chrystus nabył swój Kościół przez Ofiarę Krzyża i dal mu swego Ducha (J 19,30); w wieczór Zmartwychwstania, gdy tchnął Go na apostołów, aby byli zdolni kontynuować Jego misję (J 20,22-23). Natomiast w dniu Pięćdziesiątnicy (Dz 2) Duch Chrystusa obmywa i odnawia cały Kościół w „wodzie życia przejrzystej jak kryształ” (Ap 22,1). Jest nią On sam.
Misterium Paschalne odnajduje w Pięćdziesiątnicy swoją pełnię. W niej Kościół otrzymuje pierwociny swego dziedzictwa (Ef 1,13-14) i w liturgii, pod tchnieniem Ducha głosi „wielkie dzieła Boga” (Dz 2,11).
